Από την πρώτη στιγμή που εισάγονται τα στέρεα τρόφιμα (συνήθως στους 6 μήνες) το πρώτο συστατικό που στο οποίο πρέπει να δοθεί έμφαση είναι ο σίδηρος. Ειδικά για τα θηλάζοντα βρέφη, θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη προσοχή, καθώς σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας, η περιεκτικότητα του μητρικού γάλακτος σε σίδηρο είναι χαμηλή (αν και έχει αρκετά καλή βιοδιαθεσιμότητα). Τα αποθέματα του σιδήρου φαίνεται ότι επαρκούν για 6 μήνες, αρκεί ο σίδηρος στις μητέρες πριν την εγκυμοσύνη να ήταν επαρκής. Στην πορεία όμως περιορίζονται, με αποτέλεσμα να είναι απαραίτητη η πρόσληψη σιδήρου από τα τρόφιμα που προστίθενται στη διατροφή.

            Ο σίδηρος χωρίζεται σε αιμικό (αυτός που περιέχεται σε προϊόντα ζωικής προέλευσης) και μη αιμικό (σε φυτικές πηγές). Περισσότερο απορροφάται από τον οργανισμό ο αιμικός σίδηρος. Κάτι που είναι επίσης, σημαντικό είναι η λεγόμενη βιοδιαθεσιμότητα του σιδήρου. Με λίγα λόγια, είναι περισσότερο αποτελεσματικό να καναλώνει το εκάστοτε παιδί περισσότερο συχνά από μικρή ποσότητα τροφίμων που περιέχουν σίδηρο, παρά να τρωει πιο αραιά μεγαλύτερες μερίδες. Η απορρόφηση του σιδήρου ενισχύεται από τη βιταμίνη C, καθώς και από το φυλλικό οξύ.

Στην πράξη, καλύτερα αρχικά να εισαχθούν τα λαχανικά και το κρέας και στη συνέχεια να προστεθούν τα φρούτα. Είναι σημαντικό μέσα στην εβδομάδα οι 5 φορές (ή και περισσότερες, ανάλογα με την ποσότητα που καταναλώνει από την κρεατόσουπα το κάθε παιδί) να περιλαμβάνουν κάποια πηγή σιδήρου, δηλαδή κρέας, κοτόπουλο και στη συνέχεια ψάρι και αυγό. Αν κάποιο παιδί δυσκολεύεται με τις γεύσεις, εναλλάσσουμε τα είδη των λαχανικών και δίνουμε πιο συχνά από μικρότερη ποσότητα είτε μέσα στην ίδια μέρα, είτε μέσα στην εβδομάδα. Προσπαθούμε να ακούμε τις ανάγκες του μικρού αυτού ανθρώπου, χωρίς να πιέζουμε, αλλά και χωρίς να γεμίζουμε το στομάχι του με λιγότερο χρήσιμα τρόφιμα. Μια καλή λύση είναι και το συκώτι, το οποίο χρειάζεται σε πολύ μικρότερη ποσότητα από το κρέας για την ίδια ποσότητα σιδήρου, οπότε ίσως σε ένα παιδί που δεν τρώει μεγάλες ποσότητες να είναι προτιμότερο.

            Σύμφωνα με τους εθνικούς διατροφικούς οδηγούς, μέχρι την ηλικία των 2 ετών χρειάζονται 40-60 γραμμάρια κρέατος 3-4 φορές την εβδομάδα και στη συνέχεια 60 γραμμάρια 2-3 φορές. Δεν υπάρχει ωστόσο, ξεκάθαρη οδηγία για την ποσότητα της πρωτεΐνης και συνήθως οι παιδίατροι συστήνουν περίπου 120 γραμμάρια στην ηλικία του ενός έτους. Όπως και να έχει, καλό είναι να μην πελαγώσουν οι μητέρες με το ζύγισμα των τροφών και να κοιτάζουν τη γενικότερη εικόνα του παιδιού τους. Ο σίδηρος μεταφέρει το οξυγόνο στα διάφορα όργανα και συνήθως τα παιδιά που έχουν αναιμία παρουσιάζουν μειωμένα επίπεδα ενέργειας. Καλό είναι ακόμη, να μη δίνονται προληπτικά συμπληρώματα χωρίς να έχουν προηγηθεί αιματολογικές εξετάσεις.

tips:

  • συνήθως ο κιμάς είναι πιο «εύκολος» γευστικά και σαν υφή για τα παιδικά γούστα, και μέσα σε αυτόν μπορεί να κρυφτεί και λίγο αλεσμένο συκώτι και να μη φαίνεται η έντονη γεύση του
  • λίγο λεμόνι στις κρεατόσουπες και στη συνέχεια στο κρέας θα ενισχύσει την απορρόφηση του σιδήρου
  • αρκετό σίδηρο έχουν και τα θαλασσινά, οπότε αντί για μακαρόνια με κιμά, ένα παιδί θα μπορούσε να καταναλώσει μακαρόνια με γαρίδες
  • η σοκολάτα και τα γαλακτοκομικά αναστέλλουν την απορρόφηση του σιδήρου, οπότε σε παιδιά με αναιμία καλό είναι να απέχουν χρονικά από τα κυρίως γεύματα