Η περίοδος της εγκυμοσύνης είναι ίσως η πιο σημαντική στη ζωή μιας γυναίκας και μαζί με τη χαρά που φέρνει δημιουργεί και διάφορα άγχη ή ανησυχίες. Το θέμα της διατροφής απασχολεί ιδιαίτερα την εγκυμονούσα τόσο για τη δική της υγεία και φυσική κατάσταση αλλά κυρίως για το μωρό που θα φέρει στον κόσμο.

Μια πρώτη συμβουλή θα ήταν η μέλλουσα μητέρα να ξεκινήσει την εγκυμοσύνη της με όσο το δυνατόν πιο φυσιολογικό βάρος έτσι ώστε να είναι πιο άνετη στους εννιά μήνες που θα ακολουθήσουν. «η έγκυος πρέπει να τρώει για δύο» αυτή η φράση έχει παρερμηνευτεί πολύ από τις μαμάδες και τις γιαγιάδες μας με αποτέλεσμα αρκετές γυναίκες να παίρνουν πολύ βάρος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ το μόνο το οποίο θα έπρεπε να συμβαίνει είναι να είναι δύο φορές περισσότερο προσεκτικές στις διατροφικές επιλογές τους. Στην πραγματικότητα οι θερμιδικές ανάγκες μεταβάλλονται μόνο κατά 50-100 θερμίδες στη αρχή και κατά 200-300 θερμίδες προς το τέλος της εγκυμοσύνης.

Σε φυσιολογικές συνθήκες το βάρος θα πρέπει να αυξηθεί περίπου κατά 10-17 κιλά. Όσο πιο χαμηλό βάρος έχει η έγκυος τόσο μεγαλύτερο περιθώριο αύξησης έχει και βέβαια ισχύει και το αντίστροφο, δηλαδή καλό θα είναι μια παχύσαρκη γυναίκα να μην «πάρει» περισσότερα από 7 κιλά.

Σημαντικό ρόλο στη μεταβολή του βάρους της εγκύου φαίνεται να διαδραματίζουν και διάφορα άλλοι παράγοντες πέρα από το φαγητό αυτό καθαυτό:

  • Το κάπνισμα έχει βρεθεί ότι περιορίζει την παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών με αποτέλεσμα τη γέννηση νεογνών με χαμηλό σωματικό βάρος.
  • Η οξυγόνωση του βρέφους επηρεάζεται και από την κατανάλωση αλκοόλ με το ίδιο αποτέλεσμα, αλλά και με κίνδυνο τη νοητική καθυστέρηση του βρέφους.
  • Η υπερβολική κατανάλωση καφέ είναι πιθανό να οδηγήσει σε τερατογένεση και να μειώσει και το ρυθμό ανάπτυξης του βρέφους.

Η διατροφή της εγκύου θα πρέπει να είναι όσο πιο υγιεινή και ισορροπημένη γίνεται και καλό είναι να συνδυάζεται με γυμναστική ήπιας έντασης.

  • Οι πρωτεΐνες είναι ιδιαιτέρως σημαντικές διότι απαιτούνται για το σχηματισμό των ιστών του εμβρύου (πηγές πρωτεΐνης αποτελούν όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα κρεατικά, τα πουλερικά και τα ψάρια).
  • Τα λιπαρά οξέα και ειδικά τα ω-3 και ω-6 συμμετέχουν στο σχηματισμό του εγκεφάλου του βρέφους και τη διαμόρφωση του νευρικού του συστήματος. (τα λιπαρά οξέα βρίσκονται στα ψάρια και τα θαλασσινά)
  • Οι υδατάνθρακες είναι πολύ σημαντικό να βρίσκονται σε αφθονία στη διατροφή της εγκύου για να της εξασφαλίζουν την ενέργεια που χρειάζεται, προστατεύοντας έτσι και τις πρωτεΐνες. (για την εξασφάλιση της επαρκούς πρόσληψης υδατανθράκων είναι σημαντική η κατανάλωση δημητριακών, φρούτων, λαχανικών, ζυμαρικών και ψωμιού κατά προτίμηση ολικής αλέσεως)
  • Μεγάλος λόγος γίνεται και για το φυλλικό οξύ λόγω του ότι επηρεάζει τη δημιουργία του νωτιαίου σωλήνα και για τη σύνθεση του DNA. Για αυτόν ακριβώς το λόγο χορηγείται και ως συμπλήρωμα. (το φυλλικό οξύ βρίσκεται άφθονο στα πράσινα λαχανικά αλλά και σε πολλά φρούτα)
  • Άλλα δύο συμπληρώματα που δίνονται συνήθως είναι αυτό του σιδήρου και του ασβεστίου. Η έγκυος τις χρειάζεται για να καλύψει τις δικές της ανάγκες αλλά και του εμβρύου (σίδηρο βρίσκουμε στο κρέας, στα θαλασσινά, στα όσπρια κ.α και το ασβέστιο το βρίσκουμε στα γαλακτοκομικά προϊόντα)
  • Η βιταμίνη Β6 συμμετέχει στη δημιουργία των πρωτεϊνών αλλά περιορίζει και τις ναυτίες και τους εμετούς και συνεπώς είναι απαραίτητη (πηγές της Β6 είναι τα όσπρια, τα αυγά, κάποια φρούτα, λαχανικά, το κοτόπουλο κ.ά)
  • Η βιταμίνη D θεωρείται πολύ σημαντική για την υγεία των οστών και της μητέρας και του εμβρύου (η βιταμίνη D βρίσκεται στα λιπαρά ψάρια και στα γαλακτοκομικά προϊόντα)
  • Η βιταμίνη Α επηρεάζει την όραση αλλά και το ανοσοποιητικό σύστημα (βιταμίνη Α έχουν τα αυγά, τα καρότα καθώς και άλλα λαχανικά, αρκετά φρούτα)
  •  Συχνά αναφέρεται ότι οι έγκυες κάνουν κατακράτηση υγρών γεγονός που περιορίζει την ανάγκη για κατανάλωση νατρίου πάντα βέβαια με μέτρο.
  • Ο ψευδάργυρος είναι πολύ σημαντικός καθώς δρα στη σύνθεση του DNA και RNA. (ψευδάργυρο βρίσκουμε στα αυγά, τα κρεατικά και τα ψάρια)
  • Ένα από τα προβλήματα που εμφανίζονται συχνά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι το θέμα της δυσκοιλιότητας. Κατά συνέπεια είναι κρίσιμο η έγκυος να αυξήσει την κατανάλωση φυτικών ινών.
  • Τέλος καλό είναι η έγκυος να καταναλώνει 8-10 ποτήρια υγρών έτσιο ώστε να αυξάνει τον όγκο του αίματός της.

Συνοπτικά οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης πρέπει να καταναλώνουν:

  • 6-11 μερίδες ψωμιού και δημητριακών (μερίδα= 1 φέτα ψωμί ή ½ φλυτζάνι ρύζι/ δημητριακά/ ζυμαρικά
  • 2-4 φρούτα
  • 3-5 μερίδες λαχανικών (μερίδα=  φλυτζάνι λαχανικά)
  • 2-3 μερίδες γαλακτοκομικά (μερίδα= 1 ποτήρι γάλα ή 1 γιαούρτι ή 30 γρ. τυρί
  • 2-3 μερίδες κρέατος (μερίδα= 60-90 γρ. κρέας/ ψάρι/ κοτόπουλο ή  1 αυγό ή ½ φλυτζάνι όσπρια)
  • Περιορισμένη θα πρέπει να είναι η κατανάλωση των λιπαρών και των τυριών